Contacten met burgemeester, loco-burgemeester en politiek: niemand verwachtte een ontruiming

1. Vrijdagavond heeft een student tussen 19.00 en 20.00 Van der Laan gebeld. De student beschikte over het rechtstreekse nummer. Van der Laan zat in Zuid-Frankrijk. De student maakte duidelijk dat de studenten zouden vertrekken op zondagavond of maandagmorgen. Toen viel de verbinding weg. Drie kwartier later belde Van der Laan terug. Hij had Gunning gesproken. Van der Laan stelde toen: ik wil me hieruit terugtrekken en laat het over aan locoburgemeester Kajsa Ollongren. Hij stelde dat hij het een goed idee vond als partijen met elkaar zouden praten.

De student heeft om circa 22.00 met UvA-voorlichter Yasha Lange gebeld. Deze laatste stelde dat er niet ontruimd zou worden in het weekend, omdat de driehoek dat niet wilde. Lange zei, daarna, zijn mond voorbij te hebben gepraat.

Op zaterdagmorgen sms’te loco-burgemeester Kajsa Ollongren om half één naar de student. De ontruiming was toen al voltooid. De student belde haar een uur later. Ollengren stelde dat de ontruiming van haar niet had gehoeven, maar dat Gunning het per sé wel wilde.

2. Een andere student heeft vrijdag om 19.00 gemaild naar Marjolein Moorman. Marjolein Moorman is de fractievoorzitter van de PvdA. Ik heb haar in de loop van de week enkele malen even op de hoogte gebracht van de situatie in de hoop dat zij, indien nodig, met Van der Laan zou communiceren. De student heeft in zijn mail aan Marjolein uitgelegd dat en wanneer de studenten zouden vertrekken en welke veiligheidsmaatregelen er genomen waren en ook de aard van het festival uiteengezet. Marjolein mailde zaterdagmorgen om 8.32: “Ik volg alle ontwikkelingen met belangstelling en ook wel wat zorg. Ik verwacht dat jullie zondagavond in alle rust kunnen vertrekken, maar mocht dat anders zijn dan hoor ik dat graag.” Ook Marjolein verwachtte dus geen ontruiming.

De behulpzame deurwaarder

Vrijdag om 20.00 uur kwam de deurwaarder de zeven op naam gestelde ontruimingsbevelen brengen. Hij maakte zich bekend als een man met 20 jaar ervaring, die de studenten graag van meerdere goede adviezen wilde voorzien. Zijn taxatie: dit is een angstsprong van de UvA; de UvA gebruikt dit vonnis om er zeker van te zijn dat jullie er zelf uitgaan. Hij kwalificeerde de situatie als “zeldzaam” terwijl hij al veel vaker echte ontruimingen had aangezegd en meegemaakt. Zijn advies was: zoek contact met de politie. Als je goed aan de driehoek laat weten dat je zult vertrekken over één of twee dagen, dan komt er waarschijnlijk geen ontruiming. Laat hen weten wat je doet. Leg het uit.

Hij gaf de studenten ook advies inzake de schade van een half miljoen die het CvB opvoerde. Ze moesten zelf een deurwaarder in de hand nemen om zaterdag de schade te fotograferen en te taxeren. De deurwaarder kon het natuurlijk niet zelf doen, maar gaf enkele namen van collega’s.

Hij gaf de studenten ook advies over hoe ze in de toekomst op proceskosten konden besparen, en vertelde dat de kans zeer klein was dat de schadekosten op hen verhaald zouden worden. Alle aanwezigen deelden nu een nieuw gevoel: de deurwaarder stelt ons gerust. Bij dit gesprek waren minstens vier studenten aanwezig.

Vervolgens heeft een student op de general assembly (GA) uiteengezet wat de deurwaarder had gezegd. Ik was daarbij aanwezig en dacht: dit is ingestoken door de driehoek, die deurwaarder laat eigenlijk weten dat er niet ontruimd wordt op voorwaarde dat. Maar, met de kennis van nu, kunnen het ook louter goede bedoelingen geweest zijn van de deurwaarder. De student stelde in de GA dat ze de politie zou mailen en een ander stelde vervolgens in de GA dat er ook al contact was geweest met de burgemeester. Iedereen leek verzekerd van een rustige nacht en van het geplande festival. Om 22.00 heb ik de student opgezocht in de perskamer en haar gevraagd of ze contact had gehad met de politie. Ze had al gemaild. Ik heb aangeboden te proberen zaterdag of zondag met echte schade-experts te komen. Dat accepteerde ze graag. (Vervolgens heb ik met de bewakers gesproken. Ik had goed contact, omdat een van hen mij herkende als degene die een week eerder een slotenmaker had besteld om ervoor te zorgen dat de deur ’s nachts goed afsluitbaar was. Ik heb hen op het hart gebonden hun chef te vragen om zaterdagavond voor versterking te zorgen. Het was die avond overigens erg vol in het Maagdenhuis, maar er is niets voorgevallen.)

Zaterdagmorgen sprak ik, kort na de ontruiming, de student nogmaals aan: had ze contact gehad met de politie? Ja, ze had gemaild.

Dymph van den Boom

Dymph van den Boom is de laatste dagen van vorige week twee keer in beeld geweest. Woensdagmiddag, nadat DNU ’s morgens de beroemd/beruchte persconferentie gaf, riep Van den Boom alle actievoerende groepen, inclusief DNU in een vergadering op het REC bijeen. De sfeer was goed. Er is een verslag van deze vergadering. Van den Boom wist nog niet of de aanvraag tot een kort geding al uit was. Ze zou proberen het te stoppen als het nog niet uit was, en als het wel uit was, zou ze proberen de gevolgen ervan te temporiseren en te minoreren. Alle actiegroepen zouden veel naar het Maagdenhuis gaan en met de studenten daar praten. Het resultaat was dat DNU donderdagochtend om 7.49 een mail aan Van den Boom stuurde dat men het Maagdenhuis maandag om 12 uur verlaten zou hebben. In de rechtszaal was Van den Boom vrijdag afwezig. Gunning en Amman waren er wel.

Op vrijdagavond om 19.30, na de rechterlijke uitspraak, heeft een collega nog gebeld met Van den Boom. Van den Boom stelde: het lag nu in de handen van de burgemeester. Later op de avond heeft de collega toch nog een mail gestuurd aan Van den Boom. De collega stelde ervan overtuigd te zijn dat het festival vredig en zonder risico’s zou verlopen en dat het verstandiger en voor alle partijen positiever was als de studenten het Maagdenhuis maandag konden verlaten. De mail is niet beantwoord.

Conclusie

De studenten zijn door de politieke contacten, door de geruststellende woorden van de deurwaarder, door de loslippigheid van de UvA-voorlichter, en door het overleg tussen alle actievoerders en Van den Boom altijd in de veronderstelling geweest dat het festival kon doorgaan. Aan hun kant bestond er geen aanleiding te zoeken naar een alternatieve locatie. Het CvB heeft dit onderwerp niet ter sprake gebracht, laat staan een locatie aangeboden. Dat leek ook onnodig, omdat iedereen, voor zover bekend, ervan uitging dat er het weekend niet ontruimd zou worden.

Ofschoon alle partijen zeiden en dachten dat het daadwerkelijk uitvoeren van de ontruiming in handen van de driehoek lag, blijkt dit in beperkte mate het geval te zijn geweest. In de verklaring van de burgemeester staat: “De driehoek heeft besloten om vanochtend te beginnen met de ontruiming. De keuze voor dat moment volgt uit het uitdrukkelijke verzoek van de UvA en omdat de rechter heeft geoordeeld dat het geplande festival (…) dit weekend niet door mag gaan vanwege veiligheidsrisico’s.” De politiek, de burgemeester en de locoburgemeester drongen niet aan op spoedige ontruiming. Er was enige ruimte tussen wat de politiek en wat de rechter vond. Dan resteert de eerst genoemde reden in de verklaring: het uitdrukkelijke verzoek van de UvA. Niet de driehoek, maar het CvB wilde persé meteen ontruimen.