Amsterdam, 17 maart 2015

Geacht College van Bestuur van de Vrije Universiteit Amsterdam,

De studentenacties en docentenacties aan de UvA en aan andere universiteiten, volgend op jarenlange onrust van medewerkers en studenten (ook hier op de VU), hebben heel wat losgemaakt en tot een breed maatschappelijk en politiek debat geleid. Wij, stafleden van de Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW) van de Vrije Universiteit Amsterdam, verklaren ons solidair met de roep om een aantal fundamentele veranderingen in de organisatie van academisch onderzoek en onderwijs in Nederland. Wij herkennen veel van de geuite zorgen, met name over het gebrek aan democratie, inspraak en transparantie, de invloed van het doorgeschoten rendementsdenken op onderzoek en onderwijs en het groot aantal tijdelijke en flex-contracten.

Twee decennia van (beleids)veranderingen in het hoger onderwijs, die onder de vlag van new public management kwantiteit en (pseudo)-efficiency vaak boven kwaliteit en inhoud stellen, hebben ook de VU-gemeenschap onder druk gezet.

Wij vragen in het bijzonder aandacht voor de volgende zorgelijke ontwikkelingen die volgens ons de vertrouwensgemeenschap die een universiteit behoort te zijn ondermijnen:

  1. Het democratisch tekort binnen de universiteit, te weten een bestuurssysteem en bestuurscultuur waarin beleid steeds meer top-down wordt uitgerold. Dit democratisch tekort wordt in onze ogen vergroot door het nieuwe besturingsmodel dat het CvB wil invoeren en waardoor faculteiten eenhoofdig worden. Met de toenemende centralisatie van bestuur komt de autonomie van afdelingen en opleidingen steeds verder onder druk te staan, terwijl in onze ogen het subsidiariteitsbeginsel voorop zou dienen te staan;
  2. Het hanteren van managementconcepten die haaks staan op de aard van het wetenschappelijke werk. Een pregnant voorbeeld hiervan is het concept smart at work (!) dat al op verschillende faculteiten is doorgevoerd en nu ook op onze Faculteit deels uitgerold wordt. Ook hier wordt de stem van de werkvloer te weinig gehoord en voelen wij ons als wetenschappers niet serieus genomen;
  3. De centralisatie van ondersteunende diensten, vooral op het terrein van communicatie, internationalisering, financiën en HRM. Deskundige medewerkers op deze gebieden zijn ontslagen en/of op afstand geplaatst. Dit heeft de bedrijfsvoering in het hart getroffen. Momenteel wordt niet meer aan minimale standaarden voldaan, met desastreuze gevolgen voor de kwaliteit van onderzoek en vooral onderwijs.
  4. De alsmaar toenemende uniformering en standaardisering van procedures rond onderwijs en onderzoek. Deze ontwikkeling getuigt van groeiend wantrouwen tegenover professionals, hun beroepsopvatting en hun zelforganiserend vermogen. Dat is niet alleen duur, vanwege de alsmaar uitdijende controletaken, het levert ook slechts schijnzekerheden op. En wat zo mogelijk nog erger is: deze methodieken gaan veelal voorbij aan wat wetenschappers zelf verstaan onder goed onderzoek en goed onderwijs.
  5. Het nog steeds stijgende aandeel van tijdelijke, flexibele contracten. Deze ontwikkeling staat het belang van sociaal werkgeverschap en duurzaam onderwijs in de weg. Ook leidt het tot kapitaalvernietiging, loskoppeling van onderwijs en onderzoek en bovenal: ondermijning van een klimaat waarin samenwerking en gemeenschapsvorming kernwaarden zijn;
  6. Allocatie van middelen op basis van gerealiseerde studiepunten en diploma’s. Hoe belangrijk het ook is om bij schaarse middelen een verdeelmodel te hanteren dat doelmatig werken beloont, deze methodiek heeft inmiddels een ernstige verschraling opgeleverd van de wijze waarop we de maatschappelijke betekenis van academisch onderwijs en onderzoek waarderen. Waar alleen nog op basis van geldwaarde wordt gestuurd en verdeeld, dringt als vanzelf geestelijke verarming

De acties die momenteel overal in het land plaatsvinden, de vele steunbetuigingen en petities, ze laten één ding zien: de institutionele inrichting van het hoger onderwijs wordt niet langer gedragen door de mensen van het ambacht, de wetenschappers op de werkvloer. Dit is onhoudbaar. Nu weten we gelukkig: VU is verder kijken. Wij roepen onze bestuurders op de tijdgeest te verstaan en voorop te lopen in de vernieuwingsbeweging die nu momentum heeft. Ga voor uw personeel staan en neem zijn zorgen serieus. Laten we opnieuw, als academische gemeenschap, het debat voeren over inrichting, democratie, en organisatie ‘van onderop’. En laten we gezamenlijk, bestuurders en wetenschappers, onze diepe zorgen onder de aandacht brengen van de politiek verantwoordelijken in Den Haag.

Verandering is moeilijk, maar een ferme, mooie eerste stap kan wonderen doen. Laten we van de komende aanstelling van een nieuwe rector een democratisch feestje maken. Wat let ons?

We hopen spoedig een reactie van u te mogen vernemen,

 

Ondertekend in alfabetische volgorde

  1. Marja Aartsen,  UD Sociologie en Opleidingscoördinator
  2. Jan Abbink, Hoogleraar Afrikaanse etnische studies
  3. Agnes Akkerman, Hoogleraar Sociologie
  4. Bastiaan van Apeldoorn, UHD Internationale Betrekkingen, Opleidingsdirecteur Politicologie
  5. Jolien Arendsen, Docent Communicatiewetenschap
  6. Wouter van Atteveldt, UD Communicatiewetenschap
  7. Mirjam Baars, Docent Communicatiewetenschap
  8. Ellen Bal, UHD Sociale en Culturele Antropologie , Opleidingsdirecteur en lid ODC
  9. Elles Bandringa, Secretaresse Organisatiewetenschappen
  10. Duco Bannink, UDH Bestuurskunde
  11. Edien Bartels, voormalig UD Sociale en Culturele Antropologie
  12. Bianca Beersma, Hoogleraar Instituties en Identiteit
  13. Camiel Beukeboom, UD Communicatiewetenschap
  14. Maarten van Bezouw, Promovendus Sociologie
  15. Marije Boekkooi,  UD Sociologie
  16. Tinca van der Bom, Docent Communicatiewetenschap
  17. Hans Boutellier, Bijzonder hoogleraar Veiligheid & burgerschap
  18. Tamara Bouwman, Promovendus Sociologie
  19. Sanne Bos, student assistent Sociologie
  20. Lenie Brouwer, UD Sociale en Culturele Antropologie  en Opleidingscoördinator
  21. Marjolein Broese van Groenou, Hoogleraar Informele Zorg
  22. Jeanne de Bruin, Hoogleraar en Research Fellow Bestuurskunde
  23. Alexander Chaplin, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  24. Freek Colombijn, UHD Sociale en Culturele Antropologie
  25. Françoise Companjen, UD Organisatiewetenschappen
  26. Ben Crum, Hoogleraar Politicologie
  27. Marjoka van Doorn, Promovendus Sociologie
  28. Allison Eden, UD Communicatiewetenschap
  29. Sandra Evers, UHD Sociale en Culturele Antropologie
  30. Julie Fergusson, UD  Organisatiewetenschappen
  31. Jeana Frost, UD Communicatiewetenschap
  32. Martin van der Gaag, Docent  Organisatiewetenschappen
  33. Renske van der Gaag, Promovendus Bestuurskunde
  34. Teodora Gaidyte, Promovendus Sociologie
  35. Anastasia Garyfallou, Promovendus Sociologie
  36. Halleh Ghorashi, Hoogleraar Sociologie
  37. Sylvia Gielink, Secretariaat Communicatiewetenschap
  38. Roy Gigengack, UD Sociale en Culturele Antropologie
  39. Dick de Gilder, UHD  Organisatiewetenschappen
  40. Gjalt de Graaf, UHD Bestuurskunde en Opleidingsdirecteur
  41. Naná de Graaff, UD Internationale Betrekkingen
  42. Maria Haagsma, Docent Communicatiewetenschap
  43. Anouk den Hamer, Docent Sociologie en Promovendus Communicatiewetenschap
  44. Tilo Hartmann, UHD Communicatiewetenschap
  45. Ali Honari, Promovendus Sociologie
  46. Liesbet Hooghe, Professor Multi-level Governance
  47. Franca van Hooren, UD Politicologie
  48. Rudi Hulst, UD Bestuurskunde
  49. Gijsbert Iterson Scholten, Promovendus Politicologie en lid ODC
  50. Emine Igdi, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  51. Tim Immerzeel, Postdoc Sociologie
  52. Marianne Jacobs, Promovendus Sociologie
  53. Annette Jansen, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  54. Benjamin Johnson, UD Communicatiewetenschap
  55. Franks Kamsteeg, UHD  Organisatiewetenschappen
  56. Micha Keijer, Promovendus Sociologie
  57. Hans Keman, Emeritus Hoogleraar Politicologie
  58. Efe Kerem Sozeri, Promovendus Sociologie
  59. Ina Keuper, voormalig Docent Sociale en Culturele Antropologie
  60. Peter Kerkhof, Hoogleraar Communicatiewetenschap en Afdelingshoofd         Communicatiewetenschap
  61. Sytze Kingma, UD  Organisatiewetenschappen
  62. Kate Kirk, Sociale en Culturele Antropologie
  63. Bert Klandermans, Hoogleraar Sociologie
  64. Jan Kleinnijenhuis, Hoogleraar Communicatiewetenschap
  65. Lisa Klinkenberg, student assistent Sociologie
  66. Henk Koerten, Docent/Onderzoeker  Organisatiewetenschappen
  67. Almar Kok, Promovendus Sociologie
  68. Guido van Koningsbruggen, UD Communicatiewetenschap
  69. Willem-Jan Kortleven, UD Bestuurskunde en Opleidingscoördinator Bestuurskunde
  70. Froukje Krijtenburg, Postdoc Sociale en Culturele Antropologie
  71. André Krouwel, UHD Communicatiewetenschap
  72. Heleen van der Linden, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  73. Maja Lovrenovic, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  74. Gary Marks, Professor Multi-level Governance
  75. Inge Melchior, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  76. Sander Merkus, Onderzoeker/Docent  Organisatiewetenschappen
  77. André van Montfort, UHD Bestuurskunde
  78. Christine Moser, Onderzoeker  Organisatiewetenschappen
  79. Jasper Muis,  UD Sociologie
  80. Lorraine Nencel,  UHD Sociologie
  81. Dimitris Pavlopoulos, UD Sociologie
  82. Pál Nyiri, Hoogleraar Global History and Anthropology
  83. Dirk Oegema, UD Communicatiewetenschap en lid ODC
  84. Erik van Ommering, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  85. Therese Onderdenwijngaard, Docent en Opleidingscoördinator Bestuur & Organisatie
  86. Jaap Ouwerkerk, UHD Communicatiewetenschap en lid ODC
  87. Henk Overbeek, Emeritus Hoogleraar Internationale Betrekkingen
  88. Tessa Overmars-Marx, Promovendus Sociologie
  89. Hester Paanakker, Docent Bestuurskunde
  90. Trineke Palm, Promovendus Politicologie
  91. Fam te Poel, Docent Communicatiewetenschap
  92. Biejan Poor Toulabi, Docent Internationale Betrekkingen en Opleidingscoördinator Politicologie
  93. Mattijs van de Port, Hoogleraar Populaire Religiositeit
  94. Anne-Marie van Prooijen, UD Communicatiewetenschap
  95. Robert van Putten, Promovendus Bestuurskunde
  96. Giulia Ranzini, UD Communicatiewetenschap
  97. Marina de Regt, UD Sociale en Culturele Antropologie
  98. Jeroen Rodenberg, Docent  Bestuurskunde
  99. Ida Sabelis, UHD Organisatiewetenschappen en Opleidingsdirecteur
  100. Sawitri Saharso, Hoogleraar Sociologie
  101. Mehmet Sahin, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  102. Ton Salman, UHD / afdelingshoofd Sociale en Culturele Antropologie
  103. John Schuster, UD Sociologie
  104. Jessica Schutten, Docent Communicatiewetenschap
  105. Frédérique Six, UD Bestuurskunde
  106. Giulia Sinatti, Docent Sociale en Culturele Antropologie
  107. Nasrin Siraj Annie, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  108. Boris Slijper, Docent Sociologie
  109. Peer Smets, UD sociologie
  110. Aalt Smienk, Promovendus Sociale en Culturele Antropologie
  111. Marja Spierenburg, UHD  Organisatiewetenschappen
  112. Thijl Sunier, Hoogleraar Islam in Europa
  113. Hande Sungur, MSc, Promovendus Communicatiewetenschap
  114. Martin Tanis, UHD Communicatiewetenschap en Opleidingsdirecteur
  115. Jaap Timmer, UHD Politiestudies / Bestuurskunde
  116. Willem Trommel, Hoogleraar Bestuurs- en Beleidswetenschappen; Afdelingshoofd Bestuurskunde & Politicologie
  117. Dunya van Troost, Promovendus Sociologie
  118. Marion den Uyl, UD Sociale en Culturele Antropologie
  119. Kees van der Veer, voormalig docent M&T, hoogleraar psychologie Galtung Institute Basel
  120. Marcel Veenswijk, Afdelingshoofd afdeling Organisatiewetenschappen en Hoogleraar Management of Cultural Change
  121. Bob van de Velde, Promovendus Communicatiewetenschap
  122. Jolanda Veldhuis, UD Communicatiewetenschap
  123. Ivar Vermeulen, UHD Communicatiewetenschap
  124. Peter Versteeg, UD Sociale en Culturele Antropologie
  125. Michiel Verver, Promovendus  Organisatiewetenschappen
  126. Barbara Vis, Hoogleraar Politieke Besluitvorming, Onderzoeksdirecteur Politicologie
  127. Geert de  Vries, UHD Sociologie
  128. Mijke de Waardt, UD Sociale en Culturele Antropologie
  129. Pieter Wagenaar, UD Bestuurskunde
  130. Wolfgang Wagner, Hoogleraar International Security
  131. Ingrid Wakkee, UHD  Organisatiewetenschappen
  132. Ismintha Waldring, Promovendus Sociologie
  133. Harry Wels, UHD  Organisatiewetenschappen
  134. Marieke van Wieringen, Promovendus  Organisatiewetenschappen
  135. Eelco van Wijk, Docent Bestuurskunde
  136. Joan van Wijk, Research Fellow Sociale en Culturele Antropologie
  137. Thijs Willems, Promovendus  Organisatiewetenschappen
  138. Coen Wirtz, Docent Communicatiewetenschap
  139. Rhoda Woets, UD Sociale en Culturele Antropologie
  140. Demet Yazilitas, Promovendus Sociologie
  141. Sierk Ybema, UHD  Organisatiewetenschappen